گل جعفری: tagets

553

 گل جعفری  گیاهی یک ساله یا چند ساله  از خانواده Asteraceae و بومی امریکای شمالی و جنوبی است و زادگاه اصلی گل جعفری مکزیک می باشد و امروزه در تمام دنیا کاشته می شوددارای ۵۶ گونه با برگ های مرکب بوده و گل های آن به رنگ زرد لیمویی، زرد، کرم، طلایی و نارنجی قهوه ای دیده می شود.گلدهی آن در سراسر تابستان ادامه داشته و تا پائیز به طول می انجامدو در زیستگاه بومی خود که ارتفاعات مرکزی مکزیک می باشد فصل شکوفایی از ماه تیر می باشد تا زمانی که سرما بسیار شدید شود گلها ی آن به رنگ های زرد ، نارنجی ، قرمز یا به صورت دو رنگ میباشند.گلها همزمان هم نر هستند هم ماده و گرده افشانی توسط سوسکها ، مگس ها و حشرات دیگر انجام می شود.در گرمای تابستان گلدهی کاهش پیدا می کند اما وقتی هوا خنک تر شود ، گیاه دوباره گلدهی را از سر می گیرد.برگ همه گونه ها شامل غدد چربی می باشد که روغنی تند می باشد.گل جعفری محل‌های گرم و آفتابی را دوست داشته و بذر آن‌ها را از نیمه اسفند تا آخر فروردین در خزانه می کارند. این گیاه آفتاب دوست است و در نقاط آفتابی و گرم رشد خوبی دارد. در دماهای کمتر از ۱۶ سانتی گراد رشد کند بوده و گیاهان کلروزه می شوند. نسبت به قوی بودن زمین حساسیت از خود نشان نمی دهد ولی زمین های مرغوب و قوی باعث می شود که بوته رشد خوبی داشته و در نتیجه گل های درشت تولید کند. pHمناسب محیط کشت آن ۶ – ۶.۵ است. مسمویت ناشی از آهن در pHهای پایین خاک گزارش شده است. علامت های مسمومیت آهن، شامل نقاط نکروزه و کلروزه و نیز خم شدن برگ به سمت پایین و فنجانی شدن برگ است. اگر میزان نیتروژن خاک زیاد شود نسبتبه بعضی بیماری ها حساس می شود. به رطوبت بالا نیز به نسبت حساس است. جعفری به ویژه جعفری آفریقایی، به عنوان گیاه روزکوتاه اختیاری طبقه بندی می شود. واکنش به طول روز در رقم های مختلف متفاوت است. در واکنش نسبت به طول روز، دما نیز می تواند اثر داشته باشد.به عنوان مثال جعفری آفریقایی در دمای ۲۱ –۲۴ درجه سانتی گراد فقط در شرایط روزکوتاه گل می دهد ولی در دمای ۱۷ –۱۸ درجه سانتی گراد در تمام دوره های نوری گل می دهد. طول روز بلند در شدت نورهای بالا در مقایسه با شدت نور پایین اثر بازدارنده کمتری بر گلدهی دارد. برایگلدهی بهتر، گل های پژمرده این گیاه باید چیده شود.

 تقسیم بندی گل جعفری اگر  بر اساس اندازه باشد  به پا کوتاه، پا متوسط و یا پا بلند تقسیم بندی می شود ولیگونه‌هایی از آن که در باغ‌ها و باغچه‌ها کاشته می‌شوند شامل:

گل جعفری آفریقایی (به انگلیسی: Tagetes erecta)‏ :Mexican marigold:

553

جعفری آفریقایی یا رز هندی  با نام فرانسوی roses-inde دارای گلهایی مثل داوودی هست که کاسه گلهای آن لوله ای شکل و دو رنگ میباشد، گونه رز هندی در انواع خاک ها رشد می کند ولی بهتر است خاک آن نفوذ پذیری مناسب داشته باشد و مکان آن آفتاب گیر باشد. در خاک های غنی از مواد عالی مانند کود حیوانی رشد خوبی ندارد. 
امروزه در آمریکا واریته های جدید و بسیار زیبایی از آن بدست آوردند که رنگشان از رنگ زرد لیمویی تا زرد مایل به قهوه ای متغیر است و ارتفاعشان تا 35 سانتی متر میباشد.
که گل‌های بزرگ به رنگ نارنجی یا زرد دارد.

گل جعفری یا قرنفل هند (به انگلیسی: Tagetes patula)‏:

553

که گل‌های زرد مایل به قهوه‌ای تا قرمز دارد و شبیه به گونه هندی است و غالبا" پا کوتاه هستند. ارتفاع آن 20 تا 30 سانتی متر میباشد
که البته جعفری آفریقایی (T. erecta)و جعفری فرانسوی (T. patula)هر دو بومی مرکز و جنوب آمریکا به ویژه مکزیک بوده و از آفریقا یا فرانسه نیستند.
ترخون زمستانی (به انگلیسی: Tagetes lucida)‏:

ساقه‌های بلند بی شاخ و برگ داشته و دارای گلهای زرد طلایی کوچکی می‌باشد.

 

کاربرد گل جعفری:


گل جعفری به عنوان گل بریدنی، گلدانی و نیز در حاشیه کاری و بسیار مناسب برای مرزبندی و جدا کردن فضاها در باغ میباشد ،ارتفاع این گل بین 10 تا 50 سانتی متر میباشد و یک تا دو سال برای رسیدن به ارتفاع نهائی زمان لازم است .استفاده از جعفری در تناوب کشت می تواند جایگزینی برای سموم نماتد کش در کاهش جمعیت نماتد عامل گال ریشه باشد. (Meloidogynespp.)باشد
امروزه گل جعفری به صورت تجاری برای استخراج رنگیره های کاروتن و به ویژه گزانتوفیل پرورش داده می شود. کاروتنوئیدهای استخراج شده از گلبرگ ها برای تشدید رنگ زرده تخم مرغ به غذای مرغ اضافه می شود. لوتئین که جزئ اصلی گزانتوفیل ها است برای استفاده در ترکیبات رنگ کننده مواد غذایی استفاده می شود. برگ های گل جعفری حاوی روغن های معطر ویژه ای است. روغن موجود در جعفری افزون بر کاربردهای درمانی دفع کننده حشرات است.
به صورت ادویه برای رنگ دهی به غذا استفاده می شود. از گل این گیاه برای رنگ کردن پارچه های پشم و ابریشم استفاده می شود.از روغن برگها در صنعت عطر سازی استفاده می شود.
اسانس روغن برگها برای درمان عفونتهای قارچی در گیاهان استفاده می شود.

 

آفات و بیماری های گل جعفری:

  از مهمترین بیماری های آن پژمردگی، بوته میری، بلایت ناشی از بوتریتیس، پوسیدگی ریشه و ساقه و بیماری های برگی و از آفات ممهم آن کنه است که با استفاده از سموم قارچ کش و کنه کش می توان آن ها را کنترل کرد.

تکثیر گل جعفری:

                                                                                     

  گل  جعفری از طریق کاشت بذر و قلمه افزایش می یابد.
تکثیر از طریق بذر:

  برای تکثیر از طریق بذر میتوان   بذر را به صورت مستقیم در محل اصلی  و یا در خزانه کاشت . در تهیه نشاء، بذر در اواخر اسفند تا اواخر فروردین کشت می شود و نشاء ظرف مدت دو ماه آماده انتقال می شود. کشت های دیرتر نیز امکان پذیر است ولی باعث ریز شدن گل ها می شود. در روش کاشت مستقیم نیاز به تنک کردن دارد. برای تولید گل های درشت، بهتر است گیاه دو بار خزانه شود بدین ترتیب که ابتدا بذر را در یک خزانه کاشته و وقتی گیاه ۴ –۶ برگی شد آن را به خزانه دوم منتقل و با فاصله بیشتر کشت کرد. پس از آنکه گیاه مدتی در خزانه دوم رشد کرد و آب و هوا برای انتقال آن مساعد شد آن را به زمین اصلی منتقل می کنند. در این صورت گل های بسیار مرغوبی تولید می شود. گیاه جعفری به صورت مستقیم رشد کرده تا اینکه جوانه گل انتهایی تشکیل شود بعد از تشکیل جوانه گل انتهایی جوانه های جانبی از غالبیت انتهایی آزاد شده و انشعابات جانبی را تشکیل می دهند. در صورتی که بخش انتهایی شاخساره زودتر قطع شود انشعابات جانبی زودتر تشکیل شده و تعداد گل بیشتر با کیفیت بهتر و اندازه یکنواخت ظاهر می گردد.

تکثیر از طریق قلمه:
برای تکثیر از طریق قلمه باید  از قلمه بخش انتهایی شاخساره به طول ۶ -۸ سانتی متر در خاک سبک استفاده کرد.

                                     553                                                   
 

گل جعفری از تولیدات نهالستان سامیان پریس سبز                              

شماره تماس:09126947735 لشگری
لشگری  : 09304266103
فاتح     :   09122275234
 

برای تکثیر از طریق قلمه باید  از قلمه بخش انتهایی شاخساره به طول ۶ -۸ سانتی متر قلمه گرفت و در خاک سبک آن را کاشت.

گل  جعفری از طریق کاشت بذر و قلمه افزایش می یابد.

بومی امریکای شمالی و جنوبی است و زادگاه اصلی گل جعفری مکزیک می باشد

تعداد بازديد : 2700
نظرات كاربران :
 
 
سازمان بسیج مهندسی
دانشگاه تهران
شهرداری
ایران خودرو
اداره کل منابع طبیعی
شرکت ملی نفت ایران