درختچه ماهونیا (.Mahonia spp)

درختچه ماهونیا تولید شده در نهالستان نهال کرج (نهالستان لشکری)

ماهونیا (Mahonia) یک سرده از گیاهان گلدار همیشه سبز از خانواده **Berberidaceae** است که بومی مناطق معتدل و نیمه گرمسیری آسیا، آمریکای شمالی و اروپا محسوب میشود. این گیاه به دلیل برگهای زیبا، گلهای زرد رنگ و میوه های آبی-مشکی مورد توجه قرار گرفته و در طراحی فضای سبز، پزشکی سنتی و حتی صنایع غذایی کاربرد دارد.

ویژگی های ظاهری ماهونیا

1. برگها: برگچه های براق، دندانه دار و خاردار با رنگ سبز تیره که در پاییز به رنگهای قرمز و نارنجی تغییر میکنند.
2. گلها: خوشه های زرد روشن و معطر که در اواخر زمستان تا بهار ظاهر میشوند و برای زنبورها جذاب هستند.
3. میوه ها: سته های کوچک آبی-مشکی که خوراکی بوده و در طب سنتی استفاده میشوند.
4. ارتفاع: معمولاً بین ۱ تا ۳ متر رشد میکند.

گونه های معروف ماهونیا

1. Mahonia aquifolium (ماهونیای اورگون): معروفترین گونه با مقاومت بالا به سرما.
2. Mahonia japonica: بومی ژاپن، با گلهای معطر و برگهای بزرگتر.
3. Mahonia bealei: دارای میوه های آبدار و برگهای ضخیم.

نیازهای محیطی و نگهداری ماهونیا

- نور: نیمسایه تا سایه کامل (در آفتاب شدید برگها میسوزند).
- خاک: خاک غنی، مرطوب و با زهکشی خوب (اسیدی تا خنثی).
- آبیاری: منظم به ویژه در فصل گرما، ولی تحمل خشکی کوتاه مدت را دارد.
- هرس: پس از گلدهی برای حفظ شکل بوته.
- آفات و بیماری ها: مقاوم نسبی، اما ممکن است به زنگ یا شته مبتلا شود.

کاربردهای ماهونیا

1. فضای سبز: کاشت به عنوان پرچین، پوشش زمین یا گیاه زینتی در پارکها.
2. طب سنتی: ریشه و ساقه حاوی **بربرین** (ترکیب ضدالتهاب و ضدباکتری) هستند.
3. خوراکی: میوه ها برای تهیه مربا، ژله یا نوشیدنی استفاده می شوند.

تکثیرماهونیا

- بذر: پس از سرمادهی در بهار کاشته میشود.
- قلمه: قلمه نیمه خشبی در تابستان.
- پاجوش: جدا کردن پاجوش های ریشه دار در پاییز.

منابع

1. Missouri Botanical Garden. (2023). *Mahonia aquifolium*. (https://www.missouribotanicalgarden.org)
2. Royal Horticultural Society. (2023). *Growing Mahonia*. (https://www.rhs.org.uk)
3. USDA Plants Database. (2023). *Mahonia spp.* (https://plants.usda.gov)

گردآوری و ترجمه: فاطمه حقی گلباغی Translator: Fatemeh Haghi Golbaghi