نخل سیکاس (Cycas Revoluta)


**نخل سیکاس** (با نام علمی *Cycas revoluta*) یکی از گیاهان زینتی و بسیار محبوب در فضای سبز و آپارتمان است. این گیاه با ظاهر جذاب و مقاومت بالا، گزینه مناسبی برای باغچه ها، تراس ها و حتی دکوراسیون داخلی است. اگرچه به آن "نخل سیکاس" میگویند، اما در واقع از خانواده **سیکاس ها** (Cycadaceae) است و ارتباطی با نخلهای واقعی ندارد.

4

سیکاس تولید شده در نهالستان نهال کرج (نهالستان ایرج لشکری)

 

ویژگیهای ظاهری نخل سیکاس

- برگها: برگهای سبز تیره، سوزنی شکل و براق که به صورت دایره وار رشد میکنند.
- ساقه: ضخیم و چوبی که با افزایش سن گیاه بلندتر میشود.
- ارتفاع: در شرایط مناسب تا **۳ متر** نیز رشد میکند، اما در گلدان معمولاً تا **۱ تا ۱.۵ متر** میرسد.
- رشد: رشد کندی دارد و سالانه فقط چند برگ جدید تولید میکند.


 

شرایط نگهداری نخل سیکاس

۱. نور مناسب

- بهترین نور: نور غیرمستقیم و فیلتر شده (نیمسایه تا آفتاب ملایم).
- نور مستقیم آفتاب: در صورت تابش شدید، ممکن است برگها بسوزند.
- نور کم: باعث رنگپریدگی و رشد ضعیف میشود.

 

۲. آبیاری

- فصل رشد (بهار و تابستان): خاک باید همیشه کمی مرطوب باشد، اما غرقاب نشود.
- فصل استراحت (پاییز و زمستان): آبیاری را کاهش دهید (هر ۲ تا ۳ هفته یکبار).
- نکته: سیکاس به آبیاری بیش از حد حساس است و باعث پوسیدگی ریشه میشود.

 

۳. خاک مناسب

- ترکیب ایده آل: مخلوط خاک برگ + ماسه + پرلیت + خاک باغچه (با زهکشی عالی).
- زهکشی: حتماً باید آب اضافی به راحتی از گلدان خارج شود.

 

۴. دما و رطوبت

- دمای مطلوب: بین **۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد**.
- مقاومت به سرما: تا **-۵ درجه** را تحمل میکند، اما بهتر است در دمای زیر صفر محافظت شود.
- رطوبت: به رطوبت متوسط نیاز دارد، در هوای خشک غبارپاشی با آب سبک مفید است.

 

۵. کوددهی

- بهترین کود: کودهای NPK با درصد نیتروژن بالا (مثل ۱۰-۵-۵).
- زمان کوددهی: هر **ماه یکبار** در فصل رشد (بهار و تابستان).
- نکته: در پاییز و زمستان کوددهی را متوقف کنید.


 

تکثیر نخل سیکاس

۱. تکثیر از طریق پاجوش (شایعترین روش)

- پاجوشها را در فصل بهار از پایه مادر جدا کنید.
- در خاک سبک و مرطوب بکارید و تا ریشهزنی، آبیاری منظم انجام دهید.

 

۲. کاشت بذر

- بذرها را ۲۴ ساعت در آب خیس کنید.
- در خاک ماسهای بکارید و در دمای **۲۵ تا ۳۰ درجه** نگهداری کنید.
- جوانه زنی ممکن است **چند ماه** طول بکشد.


 

آفات و بیماریهای رایج نخل سیکاس

۱. آفات

- شپشک آردآلود: با پنبه آغشته به الکل یا سموم سیستمیک کنترل شود.
- کنه تار عنکبوتی: در هوای خشک ظاهر میشود، با افزایش رطوبت و سمپاشی از بین میرود.

 

۲. بیماریها

- پوسیدگی ریشه: ناشی از آبیاری زیاد است، زهکشی خاک را بهبود بخشید.
- زردی برگها: ممکن است به دلیل کمبود مواد مغذی یا نور کم باشد.


 

نکات مهم در خرید نخل سیکاس

- نهال باید برگهای سبز و شاداب داشته باشد.
- از خرید نهالهای با لکههای قهوهای یا برگهای زرد خودداری کنید.
- ترجیحاً نهالهای جوان را انتخاب کنید تا سازگاری بهتری با محیط جدید داشته باشند.


 

منابع

1. دانشگاه فلوریدا (IFAS Extension) - [Cycas revoluta: Sago Palm](https://edis.ifas.ufl.edu)
2. گاردنینگ نولج (Gardening Know How) - [Sago Palm Care](https://www.gardeningknowhow.com)
3. کتاب "گیاهان زینتی و نگهداری آنها" - انتشارات آموزش کشاورزی


گردآوری و ترجمه: فاطمه حقی گلباغی  Translator: Fatemeh Haghi Golbaghi


 

سازمان بسیج مهندسی
دانشگاه تهران
شهرداری
ایران خودرو
اداره کل منابع طبیعی
شرکت ملی نفت ایران